Lisanssız Yazılım (Korsan Yazılım) Kullanımı, Hukuki Süreç ve Yaptırımları:

Lisanssız yazılım kullanımı, ülkemizde hat safhalarda olup hukuki açıdan tespiti ve takibi sürecinin iyi irdelenmesi gerekir. Nitekim yazılımların kullanımı, sahte markaların satımı gibi halka açık alanlarda tespit edilememektedir. Mühendislik firmaları, fabrikalar ve yazılıma ihtiyaç duyan firmalar, yazılımları kendi firma bünyelerinde kullanmakta ve bu durum yazılımların, firmaları tarafından tespitini zorlaşmaktırmadır. İşbu nedenle lisanssız yazılımların tespiti teknik bir konu olup şirketlerde tespit yapılması, hukuki sürecin işletilmesi gerekmektedir. Lisanssız Yazılım(Korsan Yazılım) Kullanımlarına İlişkin Kanunlar ve Önemli Maddeler Lisanssız yazılım kullanımı, Türk Hukuku tarafından koruma altına alınmıştır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, bilgisayar programlarının(yazılımların) korunmasının sağlandığı kanun olup lisanssız yazılım kullanma fiilini suç saymıştır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 1/B maddesi tanımlar başlığında olup ‘bilgisayar programı‘ şu şekilde tanımlanmıştır : ‘Bir bilgisayar sisteminin özel bir işlem veya görev yapmasını sağlayacak bir düzene konulmuş bilgisayar emir dizgesini ve bu emir dizgesinin oluşum ve gelişimini sağlayacak hazırlık çalışmalarını ifade eder.’ Görüldüğü üzere Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, bilgisayar programlarını (yazılımları) da koruma kapsamına almış ve eser niteliğinde saymıştır. Yine Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71. Maddesinde de yazılımları lisanssız kullanan kişilerin suç sayılan bu fiillerinin yaptırımları düzenlenmiştir. Fsek 71. Maddeye göre : ‘ Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın işleyen, temsil eden, çoğaltan, değiştiren, dağıtan, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan ya da hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa arz eden, satan, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair şekilde yayan, ticari amaçla satın alan, ithal veya ihraç eden kişisel kullanım amacı dışında elinde bulunduran ya da depolayan kişi hakkında bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.’ denilerek lisanssız yazılım kullanımı bu madde kapsamında ceza sayılmış ve yaptırıma bağlanmıştır. Lisanssız Yazılım(Korsan Yazılım) Kullanımlarının Tespiti Süreci... Hukuk büromuz ulusal ve uluslararası anlamda yazılımların avukatlığını yapmakta, lisanssız kullanımların tespitlerini gerçekleştirmektedir. Kaçak yazılım kullanımlarının tespiti titiz bir çalışmayı gerektirmektedir. Nitekim tespit süreci şu şekilde ilerlemektedir : Yazılımı lisanssız kullanan firmanın tespiti Firma aleyhinde savcılıkta suç duyurusu ve Arama Kararı talebi Lisanssız kullanımı gerçekleştiren firmada kolluk aracılığıyla tespit Savcılık ve Tazminat Davası Süreci Lisanssız yazılım tespit süreci bu şekilde olup firmanın tespitlerini gerek biz avukatlar, gerekse de yazılım firmaları gerçekleştirmektedir. Nitekim tespit gerçekleştirildikten sonra Arama Kararı alınabilmesi için delil gerekmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca Arama Kararı verilebilmesi için makul şüphenin olması gerekmektedir. Biz yazılım avukatları da delil sunarak şüpheli firmalar hakkında Arama Kararı almakta ve kolluk aracılığıyla şüpheli firma bünyesinde tespit işlemi gerçekleştirmekteyiz. Lisanssız Yazılım(Korsan Yazılım) Kullanımında Savcılık Süreci ve Tazminat Davası Arama Kararı neticesinde bir firma bünyesinde lisanssız yazılım kullanımın tespiti halinde Savcılık Makamı suçun oluştuğu kanaatine vardığı takdirde şüpheli firma yetkilileri hakkında dava açacak ve yargılanmalarını talep edecektir. Açılacak dava, suçun ağırlığı nedeniyle Asliye Ceza Mahkemesinde görülecek ve yargılama başlayacaktır. Yargılama neticesinde suç işlendiği kanaatine varıldığı takdirde ilgililer ceza alacaktır. Ceza Yargılaması sürecinde veya bitimiyle birlikte tazminat davası da gündeme gelebilecektir. Nitekim Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 68. Maddesine göre mali haklara tecavüz halinde hakları ihlal edilen firmalar tazminat davası açabilecektir. FSEK 68. Maddeye göre : ‘Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinin bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir’ denilmiştir. Bu maddeye göre örneğin şüpheli firmada tespit edilen lisanssız yazılımın fiyatı 10.000 Türk Lirası ise tazminat davası açacak yazılım firması bu bedelin en çok üç katına kadarını talep edebilecektir. Uzlaşma Lisanssız Kullanımı(Korsan Yazılım Kullanımı) Gerçekleştiren Firma ile Yazılım Firmasının Uzlaşması Durumu Lisanssız yazılım kullanımı Fsek 71. Madde kapsamında şikayete bağlı bir suç olup takibi şikayete bağlıdır. Bu nedenle müşteki sıfatında olan yazılım firmaları şikayetlerini geri çekebilme imkanına sahiptir. Yazılım firmalarının şikayetlerini geri çekmeleri halinde Savcılık Makamı dosyanın takipsizliğine karar verecek ve şüpheli firma aleyhine yapılan tüm işlemler hiç yapılmamış sayılacaktır. Tabii ki şikayetçi firmalar, şikayetlerinden vazgeçmek için şüpheli firma ile uzlaşma görüşmeleri gerçekleştirecek ve taleplerinin karşılanmasını dileyecektir. Bu süreç uzlaşma olarak adlandırılmakta ve bugün birçok firma hakkında şikayet uzlaşma ile sonlanmaktadır.